Farklı zaman dilimlerinde en az iki kere gerçekleştirilen semen analizi sonrası menisinde canlı ya da cansız hiç olgun sperm bulunmayan hastalara azospermi teşhisi konulabilir. Azopsermi erkek kaynaklı infertilitenin yaygın nedenlerinden biridir ve meydana gelme mekanizması olarak iki grupta incelenir.
Tıkanıklığa bağlı azospermi türünde erkeklerin testislerinde sperm üretimi gerçekleşiyordur ancak sperm ile meniyi oluşturan diğer sıvıların buluşmasında ya da meninin ejakülasyon sırasında vücut dışarına atılmasında bir sorun vardır. Diğer azospermi türü ise tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi olarak tanımladığımız durumdur. Tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi hastalarında farklı nedenlerle testislerde sperm üretimi gerçekleşmiyordur.
Azospermi nedenleri, hastalığın farklı kategorilerde incelenmesini ve dolayısıyla tedavi süreçlerinin farklılaşmasını gerektirir. Günümüzde gelişen tıbbi teknolojiler ve tedavi seçenekleri sayesinde azospermi hastalarının çocuk sahibi olma ihtimalleri son derece yükselmiştir.
Tıkanıklığa Bağlı Azospermi Nedenleri
Azospermi nedenleri, hastalığın türü doğrultusunda değişiklik gösterebilmektedir. Söz konusu tıkanıklığa bağlı azospermi olduğunda temel sorun testislerde üretilen spermlerin meniyi oluşturan diğer sıvılarla birleşememesi ya da birleşse dahi penis aracılığı ile vajina kanalına iletilememesidir. Tıkanıklığa bağlı azospermi nedenleri şu şekilde sıralanabilir:
Epididim Blokajı
Testislerde üretilen spermlerin erkek üreme sistemi boyunca taşınmasını sağlayan yapılardan olan epididim, farklı nedenlerle tıkanabilir. Bu noktada enfeksiyonların, skrotuma alınan travmaların, yaralanmaların epididim blokajında yüksek risk yarattığı ifade edilebilir. Her ne kadar, çok yaygın olmasa da genetik unsurlar ve kistik fibroz da epididim blokajına neden olarak azopsermi nedenleri gündeme gelebilir.
Vaz Deferens Cerrahisi
Vas Deferans cerrahisi, diğer bir deyişle vas deferansı devre dışı bırakan cerrahi vazektomi olarak da bilinmektedir. Spermlerin meniyi oluşturan diğer sıvılarla birleşmesini imkânsız hale getirmek için gerçekleştirilen ve erkekler için etkin bir doğum kontrol yöntemi olarak ön plana çıkan bu ameliyat azospermiye yol açar. Vazektomiye ek olarak doğuştan vas deferans yokluğu veya farklı nedenlerle tıkanıklığı da azospermiye yol açabilir.
Boşalma Kanalı Tıkanıklıkları
Enfeksiyonlar, doğumsal nedenler, travma, geçirilen cerrahiler ve daha çeşitlendirilebilen farklı unsurlar boşalma kanalı tıkanıklıklarına yol açarak testislerde üretilen spermlerin meni sıvılarıyla birleşmesini engelleyebilir.
Tıkanıklığa Bağlı Olmayan Azospermi Nedenleri
Tıkanıklığa bağlı azospermiden farklı olarak testislerde, bir nedenle sperm üretilmemesi ile karakterize tıkanıklığa bağlı olmayan azopsermi nedenleri de son derece çeşitlidir.
Y kromozomu Mikrodelesyonu
Y kromozomu sperm üretiminde görev yapan son derece önemli genler barındırır. Y kromozomu mikrodelesyonu Y kromozomunda eksik genlerin bulunması ile karakterize bir durumdur. Genetik bir bozukluktur. Y Kromozomu Mikrodelesyonu azospermi nedenleri arasında yer alır.
Karyotip Analizi
Erkeklerin fazladan X ya da Y kromozumuna sahip olmaları, tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi nedenleri arasında yer alır. Karyotip analizi ile kromozomların boyutu, sayıları ve büyüklüğü tespit edilebilir. Klinefelter sendromu kromozomlardaki anomali ile karakterize bir rahatsızlıktır. Kalıtsal değildir, testosteron replasman tedavisi başta olmak üzere çeşitli tedavi yöntemlerine başvurulmasını gerektirebilir.
Radyasyon ve Toksinler
Yapılan meslekler ya da yaşanan bölge nedeniyle bazı bireyler diğerlerinden daha fazla kimyasala ya da ağır metale maruz kalabilir. Bunlara ek olarak yaşanan hastalıklar nedeniyle alınan tedaviler de sperm üretim sürecinde sorunlara neden olabilir.
Varikosel
Testislerin içerisinde yer aldığı skrotumdaki toplar damarların varisleşme durumu olarak tanımlanabilen varikosel hastalığı, testislere kirli kan akışına neden olabilen ve tedavi edilmediği takdirde testis ısısını yükselterek fonksiyonlarında bozulmaya yol açabilen bir hastalık olarak tanımlanabilir. Varikosel tedavi edilmediği takdirde testosteron üretim sürecine de olumsuz etki edebilmekte erkeklerde tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi nedenleri arasında yer alabilmektedir.
İlaçlar
Reçete edildiğinde veya edilmeden kullanılan bazı ilaçların erkeklik hormonu kullanımı veya sperm üretimi üzerinde etkisi olabileceği bilinmektedir. Örneğin erkeklik hormonunun uzun süre boyunca dışarıdan alınması üretim sürecine etki edebilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Hiç spermi olmayan ne yapmalıdır?
En az iki ayrı spermiyogram sonucunda menisinde canlı ya da cansız hiç olgun sperm hücresi bulunmaması durumu azospermi olarak adlandırılır. Azospermi teşhisi konulan hastaların tedavi süreçleri yaşlarına, beklentilerine ve azospermi nedenleri doğrultusunda şekillendirilir. Azospermi teşhisi konan hastaların öncelikle menide sıfır sperm bulunma nedenlerinin belirlenmesi gerekir, daha sonra çiftler özelinde yapılan incelemeler sonucunda da tedavi yöntemleri belirlenebilir.
Azospermi sorunu sonradan olur mu?
Evet, azosperminin sonradan oluşması mümkündür; azospermi nedenleri her zaman doğuştan olmaz. Yaşam tarzı ile ilgili seçimler, tercih edilen meslekler, varikosel hastalığının olup olmaması, travmalar, geçirilen cerrahilerin etkileri gibi değişkenler azosperminin sonradan ortaya çıkmasına neden olabilir.
Azospermi için ilaç tedavisi var mı?
Azospermi tedavisi; azospermi nedenleri ve türü doğrultusunda gerçekleştirilir. Azospermiye neden olan sağlık sorununun tedavisi için ilaç tedavisinin de etkili olması mümkündür. Günümüzde tıkanıklığa bağlı olmayan azospermi söz konusu olduğunda testislerde olgun sperm bulmak için uygulanan altın standart tedavi seçeneği mikroTESE cerrahisidir.
Azospermi genetik bir sorun mudur?
Azospermi nedenleri son derecede çeşitlidir. Azospermi genetik problemler nedeniyle de kaynaklanabilen bir durum olma niteliği taşır. Y kromozomu mikrodelesyonu azosperminin genetik nedenlerine örnek olarak gösterilebilir. Azospermi teşhisi konulan erkeklerin yaklaşık %10’unda genetik sorunlar tespit edilmiştir.
Youtube kanalıma abone olabilirsiniz
Azospermi Nedenleri ve Detayları Azospermi Nedenleri ve Detayları